Life, Death and the Absurd

“The most absurd way to die would be in a car crash.”- Albert Camus, a French philosopher known for his philosophy of the Absurd.


Le Grand Fossard, Villeblevin, France. Mid-winter vacation. January 4, 1960. Two men riding in a Facel Vega car , the unusual French competitor to the Mercedes SL or Aston Martin DB5, were driving back to Paris from north-central of France. The road seems in every way ordinary. But on their way it begins to rain. Not to heavily, but enough to make the road slippery. Suddenly the car skids, spins off the road, and crashes to a tree. The man in the passenger seat killed instantly while the driver died three days later in a hospital.


This kind of accident, happening to a person or persons unknown, is reported everyday in the papers. It has become part of the banality of our modern environment. But when the man killed is Albert Camus, one of France's leading literary figures, the youngest recipient of Nobel Prize for Literature at the age of 43 and at the peak of his powers, we call this death absurd. Perhaps there is no greater absurdity here. For chance, which dictates our mortality so casually, one death is an indifferent fact likes any other. Yet we persist in counting one man’s death as different with another. “I call this death shameful.” Jean Paul Sartre wrote in his eulogy the next day. He had been a close friend to Camus, and later became a bitter rival; but he buried past differences to deliver a moving assessment of what Camus had come to mean to his time. “He was one of the very few in our day,” Sartre said, “who seemed to be seeing a light at the end of the tunnel. After all that toil of the spirit, to be coming near the end of a narrow tunnel, and then to be snuffed out-It’s absurd!” Camus might have replied, “that this is precisely the absurdity of our condition: that we go on demanding that our human meanings, in this case to get to the end of the tunnel, ought to escape the indifference of fate.”


The irony became glimmer when later an unused railway ticket was found in Camus pocket. He had been planning to take the train, but at the last moment his friend and publisher Michel Gallimard (the driver) had convinced him that it would be a better trip by car.

Shameful or not, the accident seems almost like an illustration from some of his early works on the absurd. Life, when it imitates art, is usually uninventive and sometimes tragic. On the other hand, for a man who had clearly faced the question whether human life was meaningless, this was an appropriate death.


References:

Barrett, William, Time of Need Forms of Imagination in the Twentieth Century
Hawes, Elizabeth, CAMUS, A Romance
Albert Camus, Wikipedia

Ang Alamat ng Babae (Ayon kay Abe)

Biyernes. Alas otso y medya ng gabi. Sa Absurdus Cafe. Katamtaman ang liwanag ng paligid gawa ng mga ibat-ibang kulay ng ilaw. Mausok. Ang ingay ng mga tao ay sumabay sa tugtog ng Killing An Arab ng The Cure. Tulad ng dating nakagawian tuwing sasapit ang araw na ito, nakaumpok na naman sa harap ng isang maliit at bilog na mesa ang matalik na magkakaibigang Bert, Tonio at Eli. Nasa harapan nila ang ilang bote ng beer, isang platitong adobong mani, sisig na nasa sizzling plate, dalawang kaha ng sigarilyo, lighter at ashtray na nag-uumapaw na sa abo at upos. Mukhang ganado ang tatlong magkakaibigan. Nagkakasiyahan sa muli nilang pagkikita. Ang tatlo ay matagal nang magkakakilala at napagkasunduan nila noon pa na tuwing araw ng Biyernes sila ay magkikita-kita dito upang mag-inuman, na mas masarap kapag sinamahan ng kuwentuhan at kulitan kapag napapadami na ang naiinom na alak.

“Tol, naaalala niyo ba si Karen? Yung kaklase natin noon sa college?” simula ni Eli. “Nakalimutan ko palang ikuwento sa inyo na nagkita kami ilang linggo na ang nakaraan at nagpalitan ng number. At madalas kaming magkita ngayon.”

“Nakalimutan o ayaw mo lang ikuwento? biro ni Abe.

“Hehehe, hindi ko muna ikinuwento.” sagot ni Eli habang nakatingin sa kanila si Tonio na tila malalim ang iniisip.

“Noong una, nagpasundo sa akin sa SEU, nag-eMBA pala. Tamang-tama libre ako noon. Kumain kami sa labas, kuwentuhan. Hiwalay na pala sila nung boyfriend niya noong college. Apat na taon din daw silang nagsama. Nasayang yung halos walong taon nilang relasyon. Akala natin noon sila na talaga ang magkakatuluyan, di ba? Seloso daw kasi. Ayun, kailangan niya yata ng isang kaibigan na napagkukuwentuhan. Okey naman, enjoy siyang kasama. Nandoon pa rin yung kulit niya, nagmature nga lang. Noong Lunes, magkasama ulit kami, nandoon ako sa boarding house niya, kuwentuhan, inabot kami ng gabi doon. Shot kami ng tigalawang bote ng San Mig Light.”

“Teka, alam ba yan ng girlfriend mo? tanung ni Abe. May girlfriend si Eli, Anne ang pangalan. Halos mag-iisang buwan pa lang sila kaya hindi pa masyadong kilala ng dalawang kaibigan.

“Hindi. Nasa probinsiya siya ngayon. Doon muna siya habang wala pang nakikitang trabaho dito.” sagot ni Eli sa tanung ng kaibigan. “Pero noong isang araw, nagtext siya sa akin, tinatanung kung nasaan ako, sabi ko sinamahan ko lang yung kaibigan ko na girl kasi naghiwalay sila ng boyfriend niya. Kailangan niya daw ng kausap.”

“O, anong sabi niya?” usisa ni Abe habang nakatingin kay Tonio na hanggang ngayon ay tahimik pa rin at parang sa bote lang nakatuon ang pansin.

“Sabihin ko daw kay Karen, it’s not her lost. Ganun lang.” dugtong ni Eli.

“Okey yun, ah.” Tila bilib na bilib na sabi ni Abe. “Walang violent reaction?”

“Wala. Mabait yun.”

“Eto pa tol..” nakangiting dagdag kuwento ni Eli, “parang nahuhulog na ang loob ko kay Karen. Napapadalas na ang pagkikita namin, paano naman kasi wala si Anne mag-iisang buwan palang kami tapos madalang pa kami magkasama. Si Karen tuloy ang lagi kong kasama ngayon. Hindi ko naman matanggihan kapag nagyaya siya at gusto ko din siyang kasama.”

“Masama yan!” sabat ni Tonio na siyang ikinagulat ng mga kaibigan, nakikinig pala.

“Oo nga eh,” pag-amin ni Eli, “kagabi magkasama na naman kami. Nasa sala kami ng boarding house niya, kuwentuhan ng kung ano-ano lang, palipas oras. Wala naman nakikialam sa amin doon dahil tatlo lang silang nakatira, kilala na nga ako ng mga kasama niya sa bahay. Maya-maya, nagyaya si Karen sa taas, sa kanyang kuwarto, nagulat ako. Gusto niyang ipakita sa akin yung mga collection niya ng poetry books at mga photo album. Nag-alangan ako nung una, pero sumama na rin ng pilitin niya ako. Nakangiti nga, nakita niya na naalangan ako. Inilabas niya ang mga photo albums, magkatabi kami sa kama habang isa-isa naming tinitignan ang mga pictures niya sa mga lakaran ng org niya ngayon. Paminsan-minsan, nagkakatitigan kami. Nagpapalitan ng ngiti. Parang nanunubok sa isa’t-isa. Hindi ako mapakali, amoy na amoy ko yung bango niya, kung anu-ano ang tumatakbo sa isip ko habang naroon siya sa tabi ko at nasa kama kami at walang tao sa ibaba. Minsan pinaparamdam ko na nga sa kanya na panay ang buntong-hininga ko baka sakali maramdaman niya na parang o may gusto akong gawin o mangyari na ayokong sa akin mag-umpisa. Ang hirap mga tol. Alam niyo ba yung ganoong pakiramdam? Yung may gusto kang gawin pero parang alanganin, baka hindi tama o ayaw niya. Dahil pinagkakatiwalaan ka niya. Kaya ka nga niya niyaya sa kuwarto dahil may tiwala siya sa yo, di ba? O baka may gusto rin siyang gawin nyo? Ano sa tingin nyo, tol?” tanung ni Eli ngunit hindi na siya naghintay ng sagot dahil ipinagpatuloy niya ang kuwento.

“Gusto ko pang magtagal doon sa kuwarto niya, nakita ko yung playstation niya sa isang tabi. Sabi ko, laro muna kami nang kahit ano. Nakasandal ako noon sa dingding habang nakaunat ang mga binti ko sa kama nang biglang dumapa siya sa mga binti ko habang inaabot niya ang mga bala ng PS. Itinaas ko ang mga kamay ko at ipinatong sa gawing itaas ng puwit niya habang hawak ko ang isang libro at kunwari binabasa ko habang namimili siya ng bala. Pinagpawisan yata ako noon kahit na malamig sa loob ng kuwarto dahil naka-on ang aircon. Ramdam na ramdam ko ang lambot ng kanyang likod at puwit. Pero binalewala ko yon, mga tol. Gentleman ako eh. Wala sa paglalaro ng PS ang concentration ko noon. Nag-iisip ako. Tanga ba ako? Manhid? May motibo ba siya sa kanyang pagyaya sa akin sa kanyang kuwarto? Hindi ba’t malungkot siya, nangungulila? Bumabalik lang ang diwa ko kapag sinisiko niya ako o pinapalo sa hita dahil natatalo ako. Pasado ala una na rin ng madaling araw noong magpaalam ako sa kanya. At tuwing nagpapaalam ako, nalulungkot siya. Naging palaisipan din sa akin ang gabing iyon. Ano kaya kung kumilos ako? Ano kayang nangyari sa amin?”

Naiiling na lang ang dalawang kaibigan na siryosong nakikinig sa kuwento ni Eli. Hindi natin alam kung ano ang ibig sabihin ng mga iling na yon.
“Sana sinubukan mong gawin kung anuman yung gusto mo. Malay mo gusto pala niya kaya ka niya niyaya sa taas.” sabi ni Abe.
“Alanganin ako eh, mahirap na. Saka na lang, hehehe,” sagot ni Eli sa kaibigan. “bukas tol may usapan na magkikita ulit kami. Nagyaya siyang lumabas. Ano sa tingin niyo?” dagdag pa ni Eli habang nakangiti at may kasamang kindat.

“Tsk, tsk, tsk.. hayop, ibang klase yan ah,” nailing na sabi ni Tonio. “You’re on fire.”

“Ba’t hindi na lang kayo, total magkasundo naman kayo?” usisa ni Abe.

“Tol, nandiyan si Anne eh. Mahal ko siya.”

“Ganun ba” Sige, balitaan mo na lang kami, pero mas kilala ko si Karen kesa kay Anne. Boto ako kay Karen.” sabi Abe na habang patagay sa kanyang bote. “Sige, shot pa tayo. Ikaw bro, ba’t tahimik ka kanina pa? May problema ba?” usisa niya kay Tonio.

“Split na kami ni Pam, bro” sagot ni Tonio. “Sa mismong ika-18 monthsary namin at ang malupit nito sa email lang niya sinabi na ayaw na niya. Na split na kami. Na kesyo, wala daw patutunguhan ang relasyon namin. Naglalaro lang daw kami, sayang daw ang panahon niya. Wala daw siyang future sa akin. Mahal pa rin daw niya yung ex niya at kung anu-ano pang sinabi para pasakitan ako.” maypait na kuwento ni Tonio sa mga kaibigan. Natahimik ang mga ito, nakikiramay sa sinapit niya.

“Alam niyo ba kung anong isinagot ko sa email niya? tanung ni Tonio sa mga kaibigan.

“Ano?” usisa nila.

“Fuck You!!! I don’t wanna hear from you again!”

“Hahaha.”

“Hayan mo na, bro. Hindi siya worth ng mga paghihirap at sakripisyo mo. Ginawa mo naman lahat. Mabuti na rin yon para sa iyo. Ang dami diyan, makakahanap ka rin ng simple lang ang pangangailangan.” alo ni Eli sa nabigong kaibigan.

“Oo, tol..” dagdag ni Abe, “pahinga ka muna. Ang tagal din niyo. Hindi ba’t naghiwalay na kayo noon?

“Oo, dalawang buwan na ang nakaraan, nagkabalikan kami ng isa’t kalahating buwan tapos eto na. Ewan ko ba doon, nakipagbalikan tapos makikipaghiwalay din. Ang labo niya. Bakit pa siya nakipagbalikan noon?” Pero lingid sa mga kaibigan, may teorya na si Tonio na ginamit lang siya ng kanyang girlfriend noong panahon na iyon sa kanyang mga pangangailangan kaya siya binalikan at noong tapos na ang silbi niya, muli siyang hiniwalayan. Minsan may mga babaeng ganoon, pag minalas-malas ka, makakatagpo ka ng tulad ng girlfriend, ex pala ni Tonio at huli na bago mo pa malaman na ginamit ka lang pala.

“Hayaan mo na, tol. Lilipas din yan. Pahinga ka muna. Isa’t-kalahating taon din yon.” sabi ni Eli.

“Oo, relaks-relaks ka lang muna.” dagdag ni Abe habang inuumang niya ang kanyang bote kay Tonio para magkampay. Isinalubong nina Eli at Tonio ang kanilang mga bote at sabay-sabay na tumagay.

“Kaya ako, hindi muna..” simula ni Abe habang nagsisindi ng sigarilyo. “Pahinga muna ako sa ganyan. Masarap din yung nag-iisa, malaya ka kahit anong gusto mong gawin. Tignan niyo ako. Libre. Walang nagtatanung kung nasaan ka, anong ginagawa mo. Walang sumisita at umaaway sa iyo kapag ginagabi ka kasama ang barkada. Walang nagseselos sa basketball at gitara. Walang nagbabawal na sumama sa mga kaibigang babae. Walang away kung hindi ka nakapagtext back. Masarap din yung sarili mo lang ang iniisip mo. Yung sa iyo lang napupunta ang pinagpapaguran mo. Walang bilmoko. Di ba?” pangungumbinsi pa niya.

Wala sa sariling napapatango si Tonio sa mga sinabi ng kaibigan na obvious na nasaktan na rin ito sa pakikipagrelasyon dahil sa kanyang mga sinabi.

“Pero hindi naman lahat ng babae, ganoon bro.” di pagsang-ayon ni Eli sa mga sinabi ni Abe. “Meron din namang matitino.”

“Sus, nagsalita ang playboy.” sagot ni Abe. “Basta ako, wala muna. Sige, shot pa tayo. Bakit ang bagal mo yatang uminom ngayon tol? tanung niya kay Tonio. “Inom ka lang ng inom, celebrate tayo sa freedom mo.” biro pa niya.

“Eto may kuwento ako sa inyo para masaya tayo at kung bakit ayokong makipagrelasyon, hehehe.” bida niya habang nakatawa. Halatang tinamaan na ito sa kanyang iniinom dahil makulit na siya na hindi naman pinapansin ng mga kaibigan dahil sanay na sila sa ugali niya kapag nakakainom, madaldal na ito. “Ang Alamat ng Babae ang title.”

“Ayon sa kuwento, May isang paraiso sa lupa noong unang panahon, siyempre. May mga halaman, hayop, insekto, lamok, paru-paro. Kasama din si Haring Araw at Buwan. Napakaganda ng paligid, kulay berde gawa ng mga naggagandahang mga bulaklak at halaman. Nagsisipaghuni ang mga ibong pipit. At sa isang lugar na kung tawagin ay Hardin, ginawa ng Haring Araw ang kauna-unahang lalaki. Dumaklot siya ng alikabok mula sa kalawakan at hinubog niya ito sa isang bagay na wala pa noong pangalan dahil noon pa lang niya ito gagawin. Pagkatapos hubugin ang alikabok..” pinutol ni Abe ang kanyang pagkukuwento ng may magandang babae na dumaan sa kanilang harapan. Nagsindi siya ng sigarilyo, humitit ng malalim hanggang sa lumubog ang magkabilang pisngi nito at hindi pa man naibubuga ang usok, dinampot niya ang kanyang bote at itinagay ang natitirang laman.

“Saan na tayo?” tanung niya sa mga kaibigang nakatitig sa kanya.

“Pagkatapos mahugis ang alikabok..” atat na sabi ni Eli. Habang hinahagilap sa kanyang paningin ang waiter na kanina pa nawawala upang umorder ng isang pang bucket ng beer para sa mahaba-habang kuwentuhan nila.

“Okey, pagkatapos hubugin ang alikabok, binugahan ito ni Haring Araw ng mga bituin at presto! Ito’y naging isang tao, lalaki at tatawagin natin siya Malakas. Humayo ka sabi ni Haring Araw sa kanyang nilalang. Naglakad-lakad si Malakas hanggang siya ay mapagod at umupo sa isang malaki at matigas na tipak na akala niya ay bato ngunit ito pala ay isang natuyong tae ng dinasour. Siya ay nalulungkot habang pinagmamasdan ang mga naglalarong mga hayop sa kanyang paligid. Napansin ito ni Haring Araw. Nalulungkot si Malakas sabi ng Haring Araw. Hayaan mo gagawan kita ng kalaro. Linapitan niya si Malakas at bigla siyang humugot ng isang tadyang ni Malakas at habang pinupunasan ni Haring Araw ang tadyang, abala si Bantay at Muning sa kanilang paghahabulan na noon ay matalik pang magkaibigan. Arf, arf, arf kahol ni Bantay na sinagot naman ni Muning ng meow, meow habang namumungay ang mga mata nito sa kilig dahil sa harutan nila ni Bantay. Nang wala ng bahid ng dugo ang tadyang na hawak ni Haring Araw at bubugahan na sana niya nang biglang tumalon si Bantay at sinakmal ang tadyang. Nagulat si Haring Araw at Malakas sa bilis ng pangyayari. Umupo sa isang tabi si Muning dahil sa hiya sa ginawa ni Bantay. Hinabol ni Haring Araw si Bantay habang sumisigaw ito na ibalik sa kanya ang tinangay na tadyang. Tumatakbo pa rin si Bantay na akala niya ito ay isang laro. Binilisan pa ni Haring Araw ang pagtakbo at nang malapit na niyang abutan si Bantay, sinunggaban niya ito sa binti upang hindi na ito makatakbo ngunit nagkakakawag si Bantay, gustong kumawala at bago nakuha ni Haring Araw ang tadyang, muling nakawala si Bantay mula sa kanyangpagkakahawak at paika-ikang lumayo dahil ang isa sa paa niya sa likod ay naputol at hawak-hawak ngayon ni Haring Araw. Nakalayo na si Bantay kaya nagpasya si Haring araw na itigil na ang paghabol sa aso. Umiiling na bumalik si Haring Araw sa kinatatayuan ni Malakas at habang naglalakad siya sinisipat-sipat niya ang hawak na paa ni Bantay nang biglang lumiwanag ang kanyang mukha. Nagkaroon siya ng magandang ideya.

“Pwede na ‘to.” sabi niya habang linalaro-laro sa kamay ang paa ni Bantay. “Huwag kang malungkot.” sabi niya kay Malakas.

Pinutol ni Abe ang kanyang kuwento upang tumagay ng beer. Nanuyo yata ang lalamunan dahil sa haba ng kuwento niya. “Tol. beer pa. Mahaba-habang inuman ito.” sabi niya pagkatapos itungga ang bote, ipinagpatuloy niya ang pagkukuwento sa kanyang dalawang kaibigan at sa dalawang babaeng kakilala nila na lumipat sa kanilang mesa. Lalo siyang ginanahan sa pagkukuwento dahil sa dalawang babaeng nakikinig sa kuwento niya.

“Sige ako ng bahala. Ituloy mo ang kuwento.” Utos ni Eli habang nakikipagngitian sa isa sa bago nilang kasama sa mesa.

“Okey. Tuloy natin.” pagpapatuloy ni Abe sa kanyang kuwento. “Huwag kang malungkot sabi ni Haring Araw kay Malakas. Pinunasan ni Haring Araw ang paa ni Bantay at binugahan ng mga bituin. At Presto! Ang paa ni Bantay ay naging si Maganda. Natulala si Malakas sa kanyang nakita. Hindi siya makakilos sa kanyang kinatatayuan dahil sa ganda ng kanyang kapareha. Itinulak siya ng mga hayop palapit kay Maganda at sila ay magkahawak kamay na lumayo. Nakangiti si Haring Araw sa magandang kinalabasan ng kanyang obra. Hindi na malulungkot si Malakas sabi niya. Babalik na sana si Haring Araw sa kalawakan ng makita niya si Bantay na hirap na hirap sa paglalakad habang inaaalalayan siya ni Muning. Wala na rin ang tadyang na tinangay niya kanina at dahil hindi marunong magalit si Haring Araw lumapit siya kay Bantay. Namulot siya ng mga tuyong dahon at hinubog niya ito na hugis binti ng aso, pinatuyo at pagkatapos ay ikinabit sa putol na hita ni Bantay. Namangha ang lahat ng mga hayop na nakasaksi. Nagsigawan sila sa tuwa dahil nakakatakbo na muli si Bantay. Arf arf arf kahol niya. Pagkatapos noon, bumalik na si Haring Araw sa kalawakan upang magpahinga. Habang ang mga hayop naman sa lupa ay patuloy sa kanilang kasiyahan. Balik sa harutan at habulan sina Bantay at Muning. Si Malakas at Maganda naman ay magkahawak kamay na naglalakad sa dalampasigan.

Ilang sandali pa ang nakalipas, dahil sa pagod nagpaalam muna si Bantay kay Muning upang umihi. Naglakad palayo si Bantay at nang matiyak na wala ng nakakakita sa kanya, itinaas niya ang kanyang isang paa sa likuran upang hindi mabasa sa kanyang pag-ihi at pagkatapos ay muling bumalik sa kasiyahan.”

“Dito nagwawakas ang kuwento," sabi ni Abe. "ngayon alam na natin kung bakit nakataas ang paa ng mga aso tuwing sila ay umiihi.”

“Oo, baka mabasa ang mga dahon, hehehe.” sabi ng isang lalaki sa kabilang mesa na kanina pa nakikinig sa kanyang kuwento.

“At alam na rin natin ngayon kung saan galing ang mga babae, sa paa ng aso.” pagtatapos ni Abe na nakangiti dahil pati ang mga katabing mesa ay nakikinig sa kuwento niya.

Habang nagtatawanan ang lahat ng mga lalaking nakinig sa kuwento niya, isang babae ang lumapit sa kanya at ubod lakas siyang sinampal na ikinagulat ng lahat ng naroon. Walang nakaimik, natigil ang tawanan habang ang babae ay naglalakad na nakataas ang noo pabalik sa kanyang upuan.

Himas-himas ni Abe ang namamaga niyang pisngi. Napapailing na lang siya habang nakatingin sa babaeng sumampal sa kanya.

Nawala ang tama ng beer.

Wakas!

20 Pebrero 2010

Tag-ulan

Umuulan.

Hindi na ito bago. Ilang araw na. Hindi na nga binibigyan ng pansin ni Alex ang ingay ng tilamsik ng ulan sa kanyang bintana. Nasanay na siya rito. Sa ilang araw na pag-ulan, naging sapa na sa labas ng kanyang tinutuluyan. Napakadumi ng tubig. Nakakadepress ang panahon. Ang amoy ng kulob na kuwarto. Ang amoy ng mga maruruming damit. Ang mamasa-masang sahig at pader. Ang hindi naaarawan. Mahigit dalawang linggo na siyang hindi lumalabas ng bahay.

Nakailang ikot na rin ang UltraElectroMagneticPop sa kanyang CD player sa araw na ito. Ito na lang kasi ang natitira niyang CD. Ipinusta niya at natalo lahat sa poker ang iba niyang collection. Ang Eraserheads na lang ang kanyang tanging pag-aari at itinuturing na kayamanan. Tatlong araw na rin itong tumutugtog ng non-stop at tulad ng ulan, hindi na rin niya ito nabibigyan ng pansin. Parang kasama na lang sa ingay ng paligid.

May mga bagay pa rin na maganda para sa kanya kahit na ilang araw ng umuulan. Hindi siya nawawalan ng kuryente na ikinatutuwa niya dahil tuwing sisilip siya sa bintana ay parang napakadilim ng paligid. May pagkain siya at hindi tumutulo ang kanyang bubong. Ito ay isang blessing para sa kanya. Hindi na niya alam kung ano ang nangyayari sa kanyang paligid maliban sa pag-ulan. Walang reception ang kanyang TV na iisa lang ang channel na nakukuha kaya hindi niya ito maipusta. Hindi na rin gumagana ang AM/FM ng kanyang CD player. Wala ring signal ang kanyang cellphone.

Magdadalawang linggo na rin siyang walang nakakausap na tao. Masisiraan na yata siya ng ulo. Minsan, sa sulok ng kanyang mata nakakakita siya ng mga bagay na hindi niya maipaliwanag. Minsan, pakiwari niya may mga taong nagmamasid sa kanya habang siya ay kumakain at nagpapahinga sa kanyang kama. Pinagmamasdan ang bawat kilos niya. Nag-uusap sila ng pabulong. At kung biglang haharapin sila ni Alex, ito pala ay mga patong-patong na libro sa kanyang mesa o kaya ay mga nakahanger na damit. Parang nasisiraan na siya ng ulo. Nararamdaman niya. Nag-aalala siya. Nababalisa. Natatakot. Natutulog siyang bukas ang ilaw. Hiling niya na sana tumigil na ang ulan para marinig niya silang lumalapit at nakikitabi sa kanyang higaan. Tumatayo ang kanyang mga balahibo sa batok. Nangangalingasag. Nanlalamig siya. Nararamdaman niya na palapit sila ng palapit sa bawat gabing nagdaan. Nakatayo sila, nakapalibot sa kanyang kama. Malapit na siyang masukol. At noong bigla siyang bumalikwas upang sila ay hulihin…
..sila pala’y mga nakatambak na labahan.

Alam niyang mag-isa lang siya roon ngunit pinaglalaruan siya ng kanyang pag-iisip. Di bale aniya, gaganda na ang kanyang pakiramdam kapag tumigil na ang pag-ulan.

Nang biglang makarinig siya ng ingay sa kusina. Tunog ng pinggan at boses ng isang tao. Pinakinggan niya ito ng mabuti ngunit wala naman siyang naririnig. Meron ba siyang narinig talaga kanina? O guni-guni lang. Bumangon siya sa kanyang higaan at sinunggaban ang baseball bat sa ilalim ng kanyang kama. Dahan-dahan siyang lumapit sa kusina. Nakakabingi ang tibok ng kanyang puso, parang gustong kumawala sa kanyang dibdib na naninikip. Pagdating sa kusina, dahan-dahan siyang sumilip sa siwang ng pintuan ngunit wala siyang makita. Binuksan niya ng tuluyan ang pinto at pumasok. Laking gulat niya, may babae sa kusina. Kasalukuyang nakikialam sa kanyang bread box.

“Umm! Anong ginagawa mo dito?!” tanung niya, ngunit hindi siya pinansin ng babae at ipinagpatuloy ang paghahanap ng tinapay.

“Gusto ko sanang gumawa ng toasted bread.” sagot niya ng hindi man lang lumingon sa kanya balikat. “Meron ka bang margarine?”

“Wala! At wala din akong toaster, kaya pwede ka nang tumigil sa paghahanap!” galit na sagot ni Alex.

Humarap ang babae sa kanya at parang nagtatakang nakatitig. “Bakit wala kang toaster? Alam mo bang mahalaga ito unless ayaw mo ng toasted bread?” sambit ng babae na parang napakalaking krimen ang hindi niya pagkakaroon ng toaster.

Ngayon niya napagmasdang mabuti ang babae at napansin niya na ito ay napakaganda. Mahaba at maitim ang buhok. Mahahaba ang mga pilik-mata nito. Matangos na ilong, makipot at mapulang mga labi. Sukdulan ang kanyang kagandahan. Namumula ang mga pisngi at may dimples. Parang kamukha ni Karla Abellana. Matayog ang tayo ng dibdib nito na hindi naman kalakihan. Nakaramdam siya ng init ng katawan. Siya ay nakasuot ng napakaiksing shorts na maong at medyo maluwag at basang puting t-shirt na nalalaglag ang isang manggas sa balikat, kaya kita nito ang kaputian. Nakayapak ito at maganda ang hugis ng mga daliri sa paa.

“Gusto ko ring kumakain ng toasted bread kaya lang wala na ang toaster ko. Natalo sa poker.” sabi niya habang nakatingin siya sa mabibilog na binti ng babae.

Wala na yata siyang pag-aari na hindi nawala dahil sa poker.

“May gambling problem ka kung naipatalo mo sa poker ang isang bagay na ganun.” sabi niya sabay hagod sa mahabang buhok nito.

“At ikaw ay trespassing! Hindi mo pa sinasagot ang tanong ko!” sigaw niya. Nawala ang pagnanasang nararamdaman niya.

“Sinagot na kita. Ang sabi ko gagawa ako ng toasted bread.”

Napakunot ng noo si Alex. “Pumasok ka sa bahay ng may bahay para gumawa ng toasted bread?”

“Hinde!” sagot ng babae na parang nagmamatigas.

“Kung ganon, bakit ka nandito?”

“Hindi ako nagpunta dito. Bigla na lang akong nandito.” Bumalik ang babae sa paghahanap ng pagkain.

Napaisip si Alex. Natigilan siya, baka nasisiraan na siya ng ulo. Baka pinaglalaruan lang siya ng kanyang pag-iisip sa mga nangyayaring ito. Pabalik siya sa kanyang kama ng pinigilan siya sa balikat ng babae.

“Saan ka pupunta?”

“Hindi ako makikipag-usap sa ‘yo. Hindi ka totoo. Guni-guni lang kita. Baka masiraan lang ako kapag patuloy akong nakikipag-usap sa iyo.”

“Baka ako ang totoo at ikaw ang hindi.” sagot ng babae. “May pakiramdam din ang halusinasyon, alam mo ba yon?”

“Hindi! Babalik na ako sa kama.”

Nagkibit balikat ang babae. “Sige bumalik ka sa kama mo at humilata ka hanggang gusto mo. Dito lang ako, magpapakasaya.”

“Hindi ka magiging masaya. Ako ang nagbibigay ng pagkatao mo. Mabubuhay ka lang hanggang sinasabi ko at hanggang matapos ang kabaliwang ito.”

Iritadong-iritado na si Alex. Bakit siya nakapag-isip ng taong napakaargumento?

Itutuloy…

… dahil ang kabaliwan ay pabugso-bugso.

16 Oktubre 2009

Ang Babaeng May Magandang Ilong

Isang umaga, gumising na lang siya sa ibang silid-tulugan.

Ang paligid ay nababalot ng kulay pula, pulang dingding at kisame, pulang kumot at punda ng unan, may mga bulaklak at dahon ng rosas na nalalanta, mga libro at mga CD’s, ngunit alam niyang ang mga ito ay hindi sa kanya sapagkat ang mga pamagat ay hindi niya gusto. Wala rin siyang basag na ashtray na punong-puno ng upos ng sigarilyo o ng kabinet na tulad nang nasa sulok ng silid-tulugan.

Iba ang may-ari ng silid-tulugang ito.

Ito ay pag-aari ng babaeng may magandang ilong na nakahiga sa kanyang tabi. Ang babaeng walang saplot sa katawan, medyo bukas ang bibig at nakapikit pa ang mga mata. Malabo ang kanyang alaala tungkol sa mga nangyari kagabi dahil sa amoy at kapal ng usok at lasa ng alak. Mga alaalang unti-unting bumabalik mula sa isang bar at mga pag-uusap tungkol sa sex at musika. Alaala ng isang kumot na yari sa seda, malambot na kama, paghangos ng hininga dahil sa pagod, pagtaas-baba ng kanyang likuran at pagsaliksik nila sa kanilang mga katawan.

Pinagmamasdan niya ang babae habang ito ay natutulog at napagnilay-nilay na maaari niyang ibigin ito.

Madali lang. Paggising niya, sasabihin niya habang hinahaplos ang pisngi ng babae ang mga katagang, “Mahal na Kita.” Ngingiti lang siya. Yayayain niya itong lumabas para mag-almusal pagkatapos ay manunuod sila ng sine. Ibibili niya ang babae ng popcorn. Tuwing Sabado at Linggo, sila ay maglalakad sa park at pagsapit ng dilim sila ay matutulog sa nakakatawang kuwarto na ng kulay pula ang dingding. Bukas-makalawa kasal na sila, may mga away tungkol sa pera at trabaho at mga pagbabago sa buhay niya. May mga bata, pagpapalit ng diaper, paglalaba, sino ang gigising sa madaling-araw para magtimpla ng gatas, practice ng mga bata sa sayaw, sundo, hatid. May mga hugasan, binyagan, kaarawan, lamay at mga kasinungalingan. Kapag minalas hiwalayan.

Napakadali ang lahat.

Paggising ng babaeng may magandang ilong, ito ay nag-inat, ngumiti at parang nahihiya pa dahil sa mga nangyari sa kanila kagabi, hindi na siya kumibo at nagsalita. Habang sila ay nagbibihis at tila nahihiyang lumingon sa kanyang likuran, tinanong siya ng babae kung gusto niyang mag-almusal. Sinagot niya ito na kailangan na niyang pumasok sa trabaho at pagkatapos humalik sa pisngi ng babae, nagmamadali na siyang umalis.

Paglabas ng bahay, nakita niyang napakaganda ng panahon, maaliwalas ang kalangitan, may araw ngunit hindi masakit sa balat ang sikat nito, hindi pa gaanong maingay ang mga sasakyan sa kalsada.
Habang naglalakad siya pauwi, napaisip siya kung siya ba ay masamang tao? Kung maganda ba yung bagong album ng U2, kung kailan ulit siya makakagimik.

Naisip niya din ang teorya niyang ang bawat isa sa atin ay mamamatay na mag-isa.


Wakas!

Ang Babae sa Panaginip

Paglabas ko ng gusali, nakita ko kaagad siya sa kabilang kalsada, nakapayong siya kahit hindi naman umuulan, siguro ayaw niyang maarawan. Tumawid ako sa kalsada, alam ko nakita din niya ako kanina paglabas ko dahil habang patawid ako, nakikita ko sa gilid ng aking mga mata na nakatingin siya sa akin. Naglakad ako patungo sa kinaroronan niya, gusto ko siyang sorpresahin, kunwari hindi ko siya nakita kanina at ngayon ko lamang siya makikita ngunit paglapit ko, biglang naglaho ang plano nang makita ko ang napakaamo niyang mukha at nakangiti siya ng pagkatamis sa akin. Sa pagkakatitig palang niya sa akin, parang matatanggal na lahat ang mga dala-dala kong problema at agam-agam. Hindi nagbago ang ekspresyon ng kanyang mukha, niyaya niya kaagad akong maglakad, hindi na ako nakatanggi, napuna ko kasi na nasa tapat kami ng parke, siguro gusto niyang maglakad-lakad muna, maganda kasi ang paligid, mapuno at magaganda ang mga halaman at bulaklak. Tumikhim ako, may gusto sana akong itanong ngunit nahihiya na ako, apat na beses na kasi kaming nagkita at magkasama, pang-apat ngayon, ngunit hindi ko pa rin alam ang pangalan niya. Nahihiya na akong itanong dahil baka maoffend ko siya, siguro alam niyang alam ko na ang pangalan niya at malalaman ko din naman sa mga darating na panahon, baka sakaling may tumawag sa kanyang pangalan.

Ang nakapagtataka nito, apat na beses na kaming magkasama ngunit hindi ko pa rin alam ang pangalan niya at ang lahat ng mga pangyayaring ito ay sa panaginip ko lamang. Sino ang babaeng ito? Bakit palagi ko siyang napapanaginipan? Dahil sa makailang beses ko na siyang napapanaginipan, tumanim na sa isip ko ang kanyang pisikal na anyo, pisikal nga ba ang tawag doon kung sa panaginip naman lahat ito naganap o nagaganap? Maiksi ang kanyang buhok, gupit lalake, maaliwalas ang mukha, bilugin ang mga mata na sa tingin ko nagkikislapan kapag nakangiti siya at napapaligiran ng mahahabang pilik-mata, mamula-mula ang kanyang mga pisngi, maliit at katamtaman ang tangos ng ilong, makipot at mapulang mga labi.

Nagpatuloy kami sa paglalakad hanggang sa napagod siya at magyayang magmiryenda. Nakita kong nakaupo kami sa isang bangko nang makabili kami ng makakain at nagkuwentuhan ng kung anu-ano lang dahil malabo sa akin ang mga pinag-uusapan namin, naghalo yata ang diwa kong gising at ang tulog na kamalayan dahil malabo, hindi ko maihayag ang mga salita, tanging mga kilos lamang namin ang mga napapansin ko. Maya-maya lang, may lumapit daw sa amin na isang kakilala niya yata at nag-usap sila sandali kaya nawala lalo ang focus ko sa kanya hanggang sa gumising ako mula sa pagkakatulog. Gusto ko pa sanang matulog muli at nagbabakasakaling masagot ang mga katanungan ko ngunit tinalo ako ng pag-iisip kung sino ang babaeng iyon at bakit ilang beses ko na siyang nakasama sa panaginip.

Hindi ko sana bibigyan ng pansin kung isang beses lang nangyari ngunit ibang kaso ito, apat na beses. Ano ang ibig sabihin ng mga panaginip na yon? Kung malikot ang pag-iisip mo kikilabutan ka. Gusto ko tuloy itanong sa naunang gumamit sa hinihigaan ko ngayon kung may mga ganitong panaginip din siya, baka kako minamaligno ako.

Napakahiwaga talaga. Nararamdaman ko, hindi pa iyon ang huling pagkikita namin. Alam ko muli niya akong dadalawin sa panaginip… at alam ko, iiwasan kong mahulog ang loob ko sa kanya. Ilang gabi na rin ang nakalipas…

Naghihintay ako... hanggang sa muli.

xxx

19 Enero 2010


Halaw ang larawan sa: http://latimesblogs.latimes.com/photos/uncategorized/2009/02/19/dreams.jpg

Sa Tabi ng Naghihingalong Matanda

May mga bagay na hindi pwedeng kalimutan. Tulad ng nangyari sa akin sampung taon na ang nakaraan sa bayan ng Buenavista. Alam niyo ba ang ibig sabihin ng Buenavista? Magandang tanawin. Sampung taon na. Napakabilis ng panahon, parang kailan lang. Buwan noon ng Abril, tag-araw, mainit. Hindi lang ang panahon ang mainit sa panahong iyon. Mainit ang kalagayan sa buhay, ang sitwasyon, ibig kong sabihin hindi naaayon sa gusto ko ang mga nangyayari sa buhay ko noon. Magulo. Kaya tumakas ako pansamantala. Nagpalamig. Sakay ng aking lumang kotse, dala ang ilang gamit, binaybay ko ang kahabaan ng kalsada patungong hilaga. Wala akong plano noon kung saan mapunta. Basta saan padparin, bahala na. Nakakatukso rin ang ideya noon na ikutin ang buong Luzon. Bakit hindi, tignan natin.

Martes, Miyerkules… Sabado, Lunes. Isang linggo. Dalawang linggo. Hindi ko na binilang kung ilang araw na ako sa daan. Walang namang pressure. Katamtaman lang ang takbo araw-araw. Hindi kailangang magpatulin. Relax lang. Samantalahin ang ganda ng mga tanawin. Kung nalilibang ako sa isang lugar, naglalagi ako ng ilang araw tulad ng ginawa ko sa Buenavista. Doon ko nakilala ang isang kaibigan. Katulad ko rin siya, naghahanap, o may tinatakasan.

Tulad ng nabanggit ko kanina, buwan ng Abril iyon. Mainit ang panahon kahit nasaan ka. Nakatayo ako sa isang maliit na silid ng isang ospital kung saan isang limamput-anim na taong gulang na matandang lalaki ang naghihingalo. Nasa tabi ko ang dalawang nurse, isang doktor, dalawang attendant at isang pari. Habang palapit ang katapusan para sa matanda, hiniling ng pari na kami ay yumuko at manalangin. Hiniling ng pari na kunin na ang kaluluwa ng matandang nakahiga. Umusal ako ng sarili kong panalangin. Sinabi ko sa Panginoon na huwag pakinggan ang pari at hayaan ang kaluluwa ng matanda sa kanyang katawan. Yon lang ang kaisa-isang himala na hiniling ko sa tanang buhay ko. Hindi ako handang igive-up ang buhay ng matanda at sa tingin ko, nagmamadali ang pari. Hindi pa ako nakasaksi ng taong mamamatay. Ang larawan na pumasok sa isip ko ay paghihingalo, ang pagtaas-baba ng balikat at dibdib na bunga ng paghahabol sa hininga, pamimilipit, pagdedeliryo, pagbuntong-hininga tanda ng huling pasok at labas ng hangin sa katawan at pagkatapos noon ay ang pagbaltak ng katawan sa kinahihigaan.

Ngunit hindi ganoon ang nangyari. Ang matanda ay humihinga ng mapayapa, walang malay, ilang saglit lang, nalagutan na rin ng hininga. Ganoon lang. Simple.

Wala na ang hinihintay kong himala.

Muling hiniling ng pari na kami ay manalangin ngunit nakalimutan ko na kung ano pa ang mga sinabi niya. Gustong kung magsalita, sumambit ng ilang kataga bilang parangal sa matanda ngunit ang tanging nasambit ko ay, “Init na init siya sa panahon.” Ang tanging konsolasyon na naisip ko para sa matanda ay hindi na siya makakaramdam ang init ng panahon sa bayang ito. Biglaan ang lahat sa kanya. Sa tingin ko malusog siya, walang karamdaman. Hindi rin siguro niya inasahan ito. Malayo pa sana ang lalakbayin niya.

Gagap ko ang kamay niya sa mga huling sandali ng kanyang buhay. Nagpasalamat ako. Naiisip ko lagi na sa kalagayan niya, habang siya ay naghihingalo, naramdaman kaya niya na nasa tabi niya ako? Na sinamahan ko siya? Siguro hindi na ngunit ito ay kalugud-lugud na alaala para sa akin. Matagal siyang nabuhay ng nag-iisa, na sa aking pagkakaalam ay siyang tunay na dahilan ng kanyang kamatayan. Umasa ako na alam niya, naramdaman niya na sa huling sandali ng kanyang buhay ay may kasama siya. Hindi siya nag-iisa.

Ang huling anim na taon ng kanyang buhay ay ginugol niya sa paglalakbay. Ginugol niya sa paghahanap ng kanyang sarili at kaligayahan ngunit lumbay pa rin ang natagpuan niya. Tulad ko, napadaan din lang siya sa bayan na ito ng abutan siya ng sakuna. Siguro napagod na rin ang kanyang katawan at kaluluwa. Sayang, napakaikling panahon lang ang aming pagkikilala.

Nagliligpit na ng gamit ang mga nurse. Pagkatapos itala ng doktor ang oras ng kamatayan, hinila na niya ang asul na kumot pataas hanggang sa natakpan na ang mukha. Ilang sandali pa ang nakaraan, inabot nila sa akin ang isang maliit na bag na naglalaman ng kanyang sapatos, medyas, underwear, pantalon, t-shirt, wallet na naglalaman ng ilang libo, lumang relo at isang singsing. Napansin ko na wala siya kahit isang I.D. na pagkakakilanlan. Limamput-anim na taon katumbas ng ilang ari-arian na kayang ilagay lamang sa isang maliit na bag.

Muli akong napadaan sa Buenavista kahapon, at nagkaroon ako ng pagkakataong sariwaing muli ang nakaraan habang papalayo ang aking sasakyan. Kahit papaano, may utang na loob ako sa matandang iyon. Sa maiksing panahon lamang ng pagkakakilala namin, lingid sa kanyang kaalaman, naituro niya sa akin ang kahulugan ng buhay.

At nakapag-iwan siya ng ilang mahahalagang kuwento na mananatiling sariwa sa aking isipan.

xxx

4 Pebrero 2010

Dulcinea

Sana dumating na si Nea, kanina ko pa siya hinihintay dito sa entrance ng library. Nagpapasama ulit siya sa akin na magresearch para sa term paper niya. At tulad ng dati, hindi ko siya matanggihan kapag niyayaya niya ako, hindi ko alam kung bakit. Matagal na rin kaming magkakilala ni Nea, Dulcinea ang buong pangalan, sweet daw ang ibig sabihin sa Spanish. Kaklase ko siya sa ilang mga subjects sa Journalism. Nagsimula ang aming pagkakibigan sa mga simpleng batian namin sa isa’t-isa kapag nagkikita kami sa klase at nitong mga nakaraang araw, napupuna ko na napapadalas na rin ang aming kuwentuhan. Tuwing nagkikita kami, kinukumusta niya ako at siyempre ang pinakagusto ko yung palagi niya akong pinupuri sa mga suot ko. Bagay daw sa akin at magaling daw akong magdala ng damit. Siyempre ikinatutuwa ko yon. Sino naman ang hindi matutuwa na purihin ka ng isang babae lalo na at katulad niya na maliban sa maganda na matalino pa sa klase. Hindi ko yata siya nakitang walang dalang mga libro kahit gaano ito kalaki. Studious ika nga. Minsan napapakisuyuan pa niya na ako ang magdala ng mga ito. Hindi tulad ng ibang mga kaklase kong babae, kapag sinilip mo ang laman ng mga bag puro kit ng pampaganda. Kaya naman sa recitation puro “I’m sorry ma’am.” ang isasagot. Sayang may mga itsura pa naman. Dinadaan na lang sa pa make-up, make-up.

Pero mabalik tayo sa usapan.. saan na nga ba ako? Ahh.. nitong mga nakaraang araw, napapansin ko na hinahanap-hanap ko na rin ang mga papuri niya kaya naman sinisiguro ko na maayos lagi ang suot ko araw-araw. Laging japorms. Nakakapagrelax lang ako kapag alam kong wala siyang pasok at hindi kami magkikita. Okey lang kahit anong suot. Isang araw na wala siyang pasok, pumasok akong suot ay butas-butas na maong nang makita ko siya sa campus, mabuti na lang nakapagtago ako. Masarap ang pakiramdam kapag pinupuri ka niya, parang kang bida sa isang soap opera. Nagiging inspirado pa nga ako sa klase. Pangit naman na purihin ka lang sa porma mo at wala namang laman ang ulo mo.

Masarap kausap si Nea, walang ere sa katawan, walang pretensions, lahat pwedeng pag-usapan, anything under the sun, palibhasa matalino. Itanong mo kung sino si Richie Sambora, alam niya ang sagot. Walang boring na sandali. Kaya lagi akong handa, dahil baka mamaya mabore siya kapag wala na akong mailatag na topic. Kaya heto na naman ako naghihintay para samahan siya kahit alam kong wala naman akong gagawin sa loob kundi umupo sa tabi niya at panoorin ang lahat ng ginagawa, paminsan minsan nariyang nagbubulungan kami kahit kami lang naman ang naroon sa loob.

Ewan ko ba sa kanya, naguguluhan na din ako kung bakit sa dinamidami naming lalaki sa klase ako pa ang natipuhan niyang kasama. Siguro dahil sa tingin niya masarap din akong kasama at kausap, may sense? Hmm.. ewan ko, basta okey sa akin na kasama siya, masaya ako. Swerte pa nga dahil ako ang pinili niya. Sa totoo lang, ang daming nagkakagusto sa kanya, maganda siya, matalino, pag hindi nakauniform? Sexy! Kita ang kurba ng katawan. Kaya lang walang nagkakalakas loob dahil sa tingin nila snob siya, siryoso at hindi madaling pakisamahan. Sa dalas na kami ay magkasama, napagkakamalan tuloy na kami na. Maloko din kasi minsan si Nea, kapag nakikita niyang pinagmamasdan kami ng mga kaklase namin, pabulong siyang nakikipag-usap sa akin habang malagkit na nakatitig, kaya ayon akala nila girlfriend ko na siya. May instant GF na ako, hindi ko na kailangan manligaw pa. At panalo!

Pero lingid sa kaalaman ni Nea may nagawa akong malaking kasalanan sa kanya na kapag nalaman niya tiyak ko tatalikuran niya ako bilang isang kaibigan, baka masampal pa kamo. Lumabas kasi kami minsan ni Eric, kaklase namin ni Nea at nag-inuman sa isang bar malapit sa campus. Siyempre mga lalaki, kapag tinamaan na ng konti, kung anu-ano na ang napagkukuwentuhan. Nagawi ang usapan namin kay Nea. Alam ni Eric na magkaibigan lang kami at napupuna na rin niya na mas lalo kaming napapalapit sa isa’t-isa ni Nea ngayon. Nabanggit ko kay Eric na parang may gusto na ako sa kanya, parang nahuhulog na ang loob ko. Dinare ako ni Eric, ligawan ko daw si Nea at pasasagutin sa loob ng isang linggo at kung hindi, ako ang manlilibre ng isang pitcher ng beer sa susunod na labas namin. Sa madaling salita, pinagpustahan namin ang walang kamalay-malay na si Nea. Sa tingin ko, hindi ako matatalo dahil pakiramdam ko may gusto rin siya sa akin. Dahil sa tama ng alak, hindi ko na naisip na mali ito. Limang araw na ang nakakaraan mula noong nangyari ang pustahan. Hindi ko na planong ituloy pa ito. Eh ano sa akin kung ako ang bibili ng isang pitcher ng beer sa sunod na gimik. Hindi fair kay Nea na pagpustahan namin siya.

“Hi! Sorry natagalan ako. Kanina ka pa ba?” malambing na tanung ni Nea pagdating niya. Hinawakan niya ako sa kamay at hinila papasok sa library.

Hindi na ako sumagot. Sapat na na nagkita kami at magkasama. Tulad ng dati, uupo lang ako sa kanyang tabi habang ginagawa niya ang term paper at ako naman pabasa-basa lang ng kung anu-ano dahil kahit na siryosohin ko pa ang pagbabasa, hindi naman papasok sa utak ko. Ayos na sa akin na samahan siya, wala naman akong gagawin sa bahay kung uuwi ako ng maaga. Saka hindi naman daw kami magtatagal, so okey lang. Trip ko ding kasama siya ngayon. Parang may kakaiba sa simoy ng hangin, iba ang aura, parang special na araw to. Meron akong gustong alamin, hindi ko pa nga lang alam kung ano yon. Pagkatapos ng tatlong oras, nagyaya na siyang lumabas ng campus.

Alas kuwatro y media na ng hapon, nagkuwentuhan kami habang naglalakad sa kalye. Wala kaming maisip na puntahan hanggang sa makarating kami sa may sakayan ng jeep. Ang tagal naming nakatayo na parang may hinihintay. Natigil ang aming kuwentuhan. Pareho kaming tahimik habang nakatingin sa mga nagdaraang jeep. Paminsan-minsan, nagkakatitigan kami at nagngingitian. Parang may kakaibang ningning sa kanyang mga mata ngayon. Nakikiramdam ako sa maaaring mangyari. Naninikip ang dibdib ko at parang sasabog dahil sa katahimikan namin kahit sobrang ingay ng paligid. Kinakabahan ako na hindi ko mawari, parang may mabigat sa dibdib ko na gustong lumabas. May gusto akong sabihin kay Nea, konting lakas ng loob lang ang kailangan ko. Napansin niya na balisa ako. Lingid sa kanya, nanlalamig ang mga palad ko at pawisan. Nakangiti siya habang nakatigtig sa akin. Parang nababasa niya ang nasa isip ko. Nakipagtitigan ako. Naramdaman kong magkadikit ang mga kamay namin habang nakatayo kami sa tabi ng kalsada. Parang iba ang pakiramdam ngayon na madikit ang mga kamay namin. Hindi na ako nag-atubili, minsan lang darating ang pagkakataon, hinawakan ko ang kamay niya sabay pisil kahit na pasmado ang kamay sa oras na yon. Iba ang pakiramdam ko, hindi tulad ng dati kapag hawak ko ito. Tumingala siya sa akin, ngumiti sabay ganti ng pisil. Magkaholding hands kami. Ngumiti din ako at bumulong sa kanya.

“I think I’m falling in love with you.” Ngumiti ulit siya. Magkahawak kamay pa rin kami.

“Kelan pa?” usisa niya.

“Noon pa.” sagot ko. Naumid yata ang dila ko habang pakiramdam ko ay nakalutang ako sa ere.

Hindi na siya muling nagtanung. Yumakap siya sa akin na ginantihan ko naman. Ang sarap ng pakiramdam, hindi ko maipaliwanag ang tuwang nadarama ko. Hindi na namin inalintana na nasa lansangan kami. Mahal ko na nga talaga siya, wala ng pagdududa at mahal din niya ako, alam ko. Nakatayo pa rin kami sa gilid ng kalsada habang ang mga jeep ay namimik up ng mga pasahero. Gusto ko siyang halikan sa labi ngunit hindi dito ang tamang lugar. Nagpasya kaming bumalik sa loob ng campus, naghanap ng mauupuan sa ilalim ng mga punong-kahoy. Nakarating kami sa may lagoon at naupo sa isang bangko. Maganda ang lugar, hindi romantiko pero tahimik at hindi madalas daanan ng mga estudyante kaya may konting privacy kami, lalo na’t malapit ng magtakipsilim. Naupo kaming magkahawak-kamay pa rin. Akala mo, mawawala ang isa sa amin kapag bumitaw. May kilig sa bawat himaymay ng aking laman ang napakalambot niyang palad, ang mga hugis kandilang mga daliri. Nakalimutan ko na, ganito pala ang pakiramdam kapag nagtatapat ng pag-ibig at malugod na tinanggap.

Ilang taon na rin ang nakakalipas mula nung huling nakipagrelasyon ako. Parang yung una ko ulit. Kinakabog ang dibdib ko, kung anu-ano ang pumapasok sa utak ko, inaamin ko may pagnanasa din ako kay Nea noon pa, sabagay sino naman ang hindi. Di na ako nakapagpigil, kinabig ko siya ng dahan-dahan at hinalikan sa labi. Matagal. Dampi lang noong una, nakiramdam ako. May kumislot sa aking katawan. Ilang saglit lang gumanti na rin siya, kapwa kami napapikit. Ang sarap damhin ang tamis ng unang halik. Pakiramdam ko napapaligiran kami ng mga naggagandahang mga bulaklak. Parang tumigil ang mundo sa pag-ikot. Parang ramdam ko ang paggalaw ng mga bagay sa paligid. Parang napakatalas ng pakiramdam ko. Matagal na nagsanib ang mga labi namin. Nag-aalab. Ang hininga ni Nea ay hininga ko. Pagkatapos ng maalab na sandaling yon, hinawakan niya ako sa magkabilang pisngi, ngumiti siya ng pagkatamis-tamis sabay yakap sa akin.

Maya-maya lang ay biglang umulan. “Blessing ‘to!” sambit namin.

Pagtila ng ulan, nagpasya kaming umuwi na. Magkahawak kamay kaming naglalakad patungo sa kanila. Hindi na kami sumakay, mas gusto naming maglakad para mas mahaba ang panahon na kami ay magkasama. Pagdating sa kanila, ipinakilala niya ako sa kanyang mama at kapatid. Iniwan kami ng kanyang mama sa sala at ipinapatuloy namin ang titigan na para bang hindi kami makapaniwala sa mga nangyayari sa amin, nagpapalitan kami ng mga matatamis na ngiti, bulungan at mga nakawan ng halik sa pisngi. Kaya lang hindi na ako naging komportable, “Nakakahiya naman sa mama mo, baka makita niya tayo.” bulong ko kay Nea. “Okey lang, naiintindihan ni mama tsaka malaki ang tiwala niya sa akin.” paliwanag niya. Makalipas ang isang oras nagpaalam na ako para umuwi. Gusto ko pa sanang magtagal ngunit malayo pa ang aking uuwian. Kinabukasan nagkita kami ni Eric, nakuwento ko sa kanya na kami na ni Nea. Niyaya ni akong lumabas, magpapainom daw siya.

Dalawang araw ding hindi kami nagkita ni Nea. Namiss ko siya ng sobra. Nasasabik na akong makita at makasama siya ulit. Pagpasok ko palang sa gate ng university siya na agad ang hinanap ko. Pagdating ko sa klase naroon na siya sa kanyang madalas na inuupuan. May nakaupo na rin sa tabi niya kaya hindi na ako nakalapit. Nagngitian na lang kami. Ang sarap ng pakiramdam, ngiti pa lang. Pagkatapos ng klase lumapit siya sa akin, kailangan daw naming mag-usap. Parang may urgency sa kanyang pangungusap. Napaisip ako. Napalitan ng kaba ang tuwang nadarama ko kanina. Nang mag-uwian na, humiwalay kami sa mga kaklase namin, tumuloy kami sa bangko sa may lagoon. Tahimik kaming naupo. Ngumiti siya ngunit napuna ko na parang pilit ang pagkakangiti. Tinanong ko siya kung may problema ba?

“I’m sorry. I can’t do this.” sabi niya habang nakayuko. “Ayaw kitang saktan, you’ve been good to me.” Umiiyak siya, tumutulo ang mga luha. Yumakap siya, maya-maya, tumingala at inabot niya ang pisngi ko, hinaplos. Naramdaman ko na lang na magkayakap na kami at muling nagsanib ang aming mga labi ng matagal. Damang-dama ko ang init ng kanyang hininga, niyakap ko siya ng mahigpit. Naghiwalay kami ng maramdaman naming parang nauubusan na kami ng hininga. Muli siyang nagsalita.

“Not because we’ve kiss, tayo na.”

Tahimik lang ako habang nakatingin sa kanya. Parang binalot ako ng kadiliman. Marami pa siyang sinabi na pilit kong inaabsorb. Maliwanag ang mga pagkakasabi niya ngunit bakit malabo ang dating sa akin?

“Bakit?” ang tanging salitang nasambit ko. Hindi ako makapagreact.

“Nabigla lang ako. Ang bilis ng mga pangyayari. Hindi ako handa.”

“Pero mahal mo din ako di ba?” tanung ko.

Hindi siya sumagot. Hindi ko alam kung ano ‘to. Ang labo. Wow! Pero parang naiintindihan ko na, hindi niya ako mahal. Hindi niya sinabi kailanman na mahal niya ako. Kasalanan ko din nagmadali ako. Tumitig siyang muli sa akin. Parang nagmamakaawa, nagsusumamo habang hawak ang mga kamay ko. Humingi siya ng paumanhin sa nangyari sa amin.

“Gusto ko magkaibigan pa rin tayo tulad ng dati. Yung walang nabago.” hiling niya.

Hindi ako umimik. Tumango na lang ako at sa huling pagkakataon muli ko siyang niyakap.


xxx


11 Disyembre 2009


Halaw ang larawan sa: http://images.google.com.ph/imgres?imgurl=http://www.dallasartsrevue.com

A Powerful Quote from the Father of Existentialism

Here is a powerful piece from Soren Kierkagaard's "Either/Or", and is being spoken by the character of Judge Wilhelm:

"When around me all has become still, solemn as a starlit night, when the soul is all alone in the world, there appears before it not a distinguished person, but the eternal power itself. It is as though the heavens parted, and the I chooses itself -- or, more correctly, it accepts itself...
Just as an heir, even if he inherits all the world's treasures, does not own them before coming of age, even the richest personality is nothing before he has chosen himself, and on the other hand, even what might be called the poorest personality is everything when he has chosen himself; for the great thing is not to be this or that, but to be oneself; and every person can be that if he wants."

Mga Eksena sa Betahan

“Nay, pasok na ako.”paalam ni Lando sa ina.
“O bakit ang aga mo yatang papasok ngayon?”
“May gagawin po kaming project ng mga kaklase ko.”
“Sige, mag-iingat ka. Umuwi ka ng maaga.” paalala ng ina.

Nakahinga ng maluwag si Lando. Buti na lang hindi na nag-usisa ang inay niya kung hindi mahahalata siya na nagsisinungaling na siyang madalas niyang gawin nitong mga nagdaang mga araw. May usapan kasi sila ng kababata niyang si Berting na magkikita ng maaga para hindi mapuna ng mga kaklase. Sa eskuwelahan ang itinakda nilang kitaan. Naroon na si Berting pagdating ni Lando. Kanina pa ito naghihintay at inip na inip na. Excited yata sa lakad nilang magkaibigan.

“Ang tagal mo, kanina pa ko dito.” reklamo ni Berting.
“Bakit, anong oras ka ba nandito? Mabuti nga nakapagpaalam ako kay inay ng maaga.”
“Hindi ba siya nagtaka bakit ang aga mong umalis ng bahay?”
“Nagtaka, ang sabi ko may gagawin tayong project. Ikaw, ano ang dinahilan mo sa nanay mo?”
“Sabi ko, project din.”sagot ni Berting sabay ngisi.
“Alis na tayo. Baka abutan pa tayo ng mga classmate natin. Isumbong tayo kay Mam.”
“Oo, tsaka mas maganda maaga tayo dun. Makakaupo tayo sa harap.”
“Oo nga, nung nakaraan, sa likod kaya tayo naupo, ang hirap, di natin tuloy napanuod ng maigi ang palabas.”

Sa likod ng eskwelahan dumaan ang magkaibigan. Parehong naghubad ang mga uniporme para hindi sila mahalata ng mga tao. Nagmamadali sila sa paglalakad, iniiwasang makita ng mga kakilala at baka tanungin kung bakit hindi sila pumasok ngayong hapon. Masayang nag-apiran ang magkaibigan ng matanaw ang bahay na kanilang pupuntahan. Nag-unahan pa sila kung sino ang unang makakarating.

“Tignan mo o, konti palang ang tsinelas ibig sabihin konti palang ang tao.”pangising sabi ni Berting.
“Halika tignan natin. Baka madami na rin. Yung iba kasi inilalagay nasa bag ang tsinelas. Ninanakaw kasi.”
“Eto, bago pa o. Kung nandito pa to mamaya, ipapalit ko tong tsinelas ko.” dugtong ni Berting.
“Ikaw talaga. Wag na. Mahuli ka pa nung may-ari nyan. Bago pa yang sa ‘yo ah.”
“Oo pero tignan mo ang ganda o. Malabot sa talampakan.”
“Tara na nga!” yaya ni Lando. Naglakas-loob ang dalawang iwanan ang kanilang mga tsinelas sa labas ng bahay.

Marami ng mga tao sa loob, pulos mga kabataan din at tulad nila nag-cutting classes. Mga kakilala ang iba. Nagkantiyawan pa. “O, Berting, anong paalam mo sa nanay mo ngayon? Ang aga niyo ah.”tukso ng isang kababaryo nila. “Ikaw, anong paalam mo? Mangongopya ng assignment?” kutya niya. “Hahahaha… nagtawanan ang mga naroon.
Magkakaasaran pa sana kaya lang pumasok na si Aling Rosing para maningil ng tig-lilimang piso. Natahimik ang lahat. Kilalang masungit kasi ang ale.

“O, yung mga bayad nyo, ihanda na at yung mga walang pera lumabas na.” babala niya.
Kanya-kanyang dukot ang mga bata sa kanilang mga bulsa. Sa pagmamadali, naglaglagan pa ang barya ng isang bata. Nagmamadaling hinagilap ang mga nalaglag na barya. Takot na kulangin ang kanyang pera at baka palabasin pa ni Aling Rosing.
Nang matapos makapaningil, ipinasok na ang bala sa betamax. Natahimik ulit ang mga naroon. Inaabangan ang unang paglabas ng gumagalaw na larawan. Ben Tumbling ang palabas. Lito Lapid. Ang idolo nila. Palakpakan ang lahat ng mga naroon. Sigawan. Tumahimik ng sumilip si Aling Rosing, bawal ang sumigaw. Paano nga naman kung maingayan ang mga kapitbahay at magsumbong ang isang naiinggit sa kanyang pinagkakakitaan. Isa pa, alam niyang hindi maganda dahil maraming bata ang hindi pumapasok sa eskuwela dahil nandoon sa kanyang bahay nanunuod. Maya-maya lang palakpakan ulit, may napapatayo sa pagkakupo. Ang eksena, si Ben Tumbling hinahabol ng mga pulis, tumatakbo sa mga bubungan ng mga barong-barong, nagpasirko-sirko sa ere kapag binabaril. May mga batang pailag-ilag at payuko-yuko, akala mo sila ang binabaril. May nakukunwarihang may hawak na baril at tinututok ang darili sa telebisyon. Inaasinta ang mga pulis. Nang masakote si Ben Tumbling sa isang sulok at wala ng matakbuhan, nakipagbakbakan ito sa mga pulis. Lalo itong ikinagalak ng mga batang nanunuod. Naghalo ang balat sa tinalupan. Isa kontra sa isang-daan pulis. Lumilipad ang bida sa ere. Parang agila. Nagpasirko-sirko. Tumatakbo sa pader na parang may pandikit sa paa. Nagpapadulas sa ilalim ng mesa at saka susuntok sa kalaban. Tumatalon sa ibabaw ng mesa sabay luhod at suntok sa maangas na mukha ng pulis. Ang tinatamaan ng suntok ay nabubuwal hindi na muling babangon at nakalimutan yata ng mga pulis na may mga baril sila. Sigawan ang mga bata. Palakpakan. May napapatalon at napapasuntok sa ere. May napapasigaw na parang director sa pelikula. “Sige, pulbusin mo silang lahat.!” “Ilag, sa likod mo!” Ayan pa ang iba, parating!” Sigawan ang lahat sa bawat maiinit na eksena. Ang lahat ay nakatayo na ngayon. Tagaktak ang pawis ng bawat isa. Lumalabo na ang paningin dahil sa alikabok na nagmumula sa mga talampakan at lupang kanilang kinatatayuan na kanina pa nagkikiskisan. Hindi na nila pinapansin si Aling Rosing na tila aatakehin na sa isang sulok. Tuloy pa rin ang sigawan at palakpakan hanggang sa matapos ang pelikula. Paglabas nila sa bahay, isang pares na lang ng tsinelas ang naroon. Nawawala ang kay Berting. Nakaalis na ang lahat naroon pa rin ang dalawa, naghahanap sa wala. Balak puntahan si Mang Kulas. Nang hindi makita ang tsinelas nagpasya na silang umuwi. Nakauniporme na ulit sila at habang naglalakad, ang pelikulang napanuod pa rin ang pinag-uusapan. Nakalimutan ang tungkol sa tsinelas. Parang tangang nagkukuwentuhan sa napanuod. Akala mo hindi napanuod ng isa. May patalon-talon at pabigwas-bigwas pa ng suntok sa ere.

“Ang galing ni Lito lapid, no? pabida ni Berting.
“Oo, ang bibilis ng mga suntok kamo, bagsak lahat ang mga kalaban.”

Ganun pa rin ang tema ng kanilang usapan hanggang makarating sila sa bahay nila Berting at magpaalaman. “Pano, sa isang araw ulit? yaya ni Lando.
“Oo ba. Pero pano ang nanay mo. Baka makahalata na.”
“Basta akong bahala doon.”
“Sige sa isang araw ulit, dating gawi. Sana maganda ulit ang palabas.”At habang papasok si Berting sa kanilang bakuran, nag-iisip siya kung paano ipapaliwanag sa ina na nawala ang tsinelas sa loob ng klase.


xxx

Nobyembre 20, 2009


Halaw ang larawan sa: http://farm4.static.flickr.com/3118/2670571206_886d00d965.jpg